Dlaczego sztuczna inteligencja jest sztuczna?

Aby pokazać różnice pomiędzy działaniem sztucznej inteligencji a ludzkim rozumem, przedstawię kilka przykładów zastosowań sztucznej inteligencji i omówię, jak w tych kontekstach zachowuje się ona inaczej niż ludzie.

Pierwszym przykładem może być zastosowanie sztucznej inteligencji w asystentach głosowych. Moja Alexa wykorzystuje przetwarzanie języka w poleceniach głosowych do rozumienia moich zapytań i udzielania odpowiedzi lub wykonywania zadań. W ten sposób np. odpowiada na moje pytania dotyczące pogody. Czy jest to jednak identyczne jak rozmowa z człowiekiem? Oczywiście, że nie. Po pierwsze, bardzo często zdarza się, że Alexa błędnie odczytuje to co mówię i odpowiada na zupełnie inne pytanie niż to, które zadałem, lub odpowiada niepełnie. Po drugie, ona nie robi tego autonomicznie, tylko na podstawie danych, które znajduje. To są dane niepełne i dodatkowo nie są przez nią sprawdzone. Często słyszę, że dzisiaj będzie słonecznie, a wyglądam za okno i widzę deszcz. Człowiek nie uwierzyłby w taką prognozę znalezioną w Internecie, ze względu na swoje doświadczenie i to co widzi na niebie. Także jej odpowiedzi są mało rozbudowane. Owszem, Alexa wydaje się „inteligentna”, ponieważ rozumie i reaguje na język ludzki, ale robi to w sposób całkowicie programowany. Ludzka komunikacja jest pełna emocji i podtekstów, których sztuczna inteligencja może nie rozpoznać lub błędnie interpretować. 

To samo można dostrzec w przypadku samochodów autonomicznych. Wykorzystują one wizję, uczenie maszynowe i inne technologie do nawigacji, unikania przeszkód i podejmowania decyzji na drodze bez interwencji ludzkiego kierowcy. I chociaż samochody autonomiczne mogą analizować otoczenie i reagować na zmienne warunki drogowe, robią to na podstawie zebranych danych zebranych podczas treningu i zaprogramowanych zachowań. Ludzcy kierowcy wykorzystują doświadczenie, intuicję i zdolność do przewidywania działań innych uczestników ruchu, co w niektórych sytuacjach może dawać im przewagę nad maszynami, szczególnie w nieprzewidywalnych lub nietypowych warunkach.

Wspomniane wcześniej platformy takie jak YouTube, Spotify, czy Netflix używają algorytmów uczenia maszynowego do analizowania naszych preferencji i rekomendowania filmów, programów telewizyjnych lub muzyki, które mogą nam się spodobać. Robią to jednak w oparciu o analizę danych i wzorców. Ludzie, z drugiej strony, mogą rekomendować treści na podstawie głębszego zrozumienia indywidualnych gustów, nastroju, czy chwilowej potrzeby, co jest trudne do osiągnięcia dla sztucznej inteligencji.

O tym jak niedoskonała w porównaniu do człowieka jest sztuczna inteligencja można zauważyć najlepiej w grach komputerowych. Tam sztuczna inteligencja używana do sterowania postaciami innymi niż gracz. Każdy, kto gra w gry komputerowe wie doskonale, że inne postaci potrafią dostosowywać się do działań gracza, ale ich reakcje są ograniczone do wcześniej zaprogramowanych scenariuszy i algorytmów. Ludzcy gracze mogą wykorzystywać swoją kreatywność, strategię i obserwować zachowania postaci sterowanych przez sztuczną inteligencję w sposób bardziej złożony i z łatwością „wygrać” z postaciami sterowanymi za pomocą sztucznej inteligencji.

Dlaczego więc mówimy o sztucznej inteligencji?

Słowo „sztuczna” jest jak najbardziej trafne. Po pierwsze, została ona stworzona przez człowieka, w sposób sztuczny, a nie wyewoluowała naturalnie. Została zaprojektowana i zaprogramowana do naśladowania części cech ludzkiej inteligencji, takich jak uczenie się, rozumowanie i rozwiązywanie problemów. Tak więc każda forma sztucznej inteligencji, od prostych postaci po skomplikowane systemy, jest wynikiem ludzkiego umysłu. Programiści i naukowcy pracują razem, aby stworzyć systemy zdolne do wykonywania zadań, które wymagają inteligencji. To oznacza, że każdy aspekt działania sztucznej inteligencji – od sposobu, w jaki „myśli” po zadania, które wykonuje – jest zaplanowany i stworzony przez ludzi.

Po drugie, o czym pisałem w odniesieniu do zachowań Alexy, w przypadku sztucznej inteligencji brak jest emocji. Ludzka inteligencja nie ogranicza się tylko do analizy danych, obejmuje również emocje i uczucia. Więc, chociaż sztuczna inteligencja może naśladować niektóre ludzkie zachowania, nie posiada własnych doświadczeń ani świadomości. Jest to kluczowy element, który sprawia, że sztuczna inteligencja jest „sztuczna”.

Po trzecie wreszcie, sztuczna inteligencja zawiera liczne ograniczenia. Co prawda może przetwarzać i analizować dane w sposób, który wydaje się wykazywać inteligencję, robi to w ramach ściśle określonych modeli. Oznacza to, że jest ograniczona do działania w obrębie możliwości i zasad zaprogramowanych przez jej twórców. Nie może myśleć samodzielnie poza tymi ramami ani wykazywać prawdziwej kreatywności czy intuicji w sposób, w jaki robią to ludzie. Drugim ograniczeniem sztucznej inteligencji to zakres danych. Jest ona zaprogramowana z pewną ilością danych, części danych może się nauczyć w ramach trenowania maszynowego, ale jej wiedza i zdolności są powiązane z jakością i ilością dostępnych danych. Dlatego Alexa wprowadza mnie w błąd informując o słonecznej pogodzie w deszcz, ponieważ nie może wyjrzeć za okno i spojrzeć na niebo. Jest ograniczona zarówno poprzez ograniczone możliwości postrzegania świata, jak i ogranicza ją dostęp do tych danych pogodowych, które otrzymuje z systemu.

W moim eseju przedstawiłem, jak sztuczna inteligencja, pomimo swojej zdolności do naśladowania niektórych aspektów ludzkiego myślenia i zachowań, jest w istocie sztuczna. Wynika to wprost z faktu, że jest stworzona przez ludzi, opierając się na algorytmach i danych, bez zdolności do emocji, świadomości lub kreatywności, co odróżnia ją od ludzkiej inteligencji. Wykazałem to, analizując różne aspekty i zastosowania sztucznej inteligencji, takie jak uczenie maszynowe, przetwarzanie języka naturalnego i wizja komputerowa, podkreślając ograniczenia wynikające z jej algorytmicznej natury i zależności od danych. Wszystkie wymienione argumenty potwierdzają, że sztuczna inteligencja, choć zaawansowana, pozostaje narzędziem stworzonym przez człowieka, co uzasadnia jej sztuczny charakter.

Aleksander Balcerzak 

Warto przeczytać pierwszą część eseju „Dlaczego sztuczna inteligencja jest sztuczna?”

https://www.kobieta50plus.pl/pl/weranda-literacka/dlaczego-sztuczna-inteligencja-jest-sztuczna