Podróże z Grażynką – Jordania, dzień pierwszy

Wycieczka objazdowa po krajach Bliskiego Wschodu, na którą wyruszyłyśmy z Grażynką, wchodziła w trzecią fazę. Po Libanie i Syrii – Jordania. Oficjalna nazwa współczesnej Jordanii to Haszymidzkie Królestwo Jordanii. „Haszymidzkie" odnosi się do dynastii Haszymidów, która rządzi Jordanią od 1921 roku.

Rankiem wyruszamy z Damaszku. Do granicy z Jordanią jest około stu kilometrów. Droga wiedzie przez pustynne obszary z niską roślinnością i kamienne równiny. Czasem mijamy jakieś niewielkie osady i uprawne pola. Pierwszym miejscem, w którym zatrzymujemy się w Jordanii, jest Jerash.

* * *

Jerash, znane również jako Gerasa, to jedno z najlepiej zachowanych na świecie starożytnych miast rzymskich. Najwcześniejsze ślady osadnictwa w tym rejonie pochodzą z okresu neolitu, około 7500–5500 p.n.e., a miasto Jerash zostało założone najprawdopodobniej przez Greków w IV wieku p.n.e.

W 63 roku p.n.e. rzymskie wojska pod władzą Pompejusza zajęły tereny obecnej Jordanii. Jordania stała się częścią rzymskiej prowincji Arabia Petraea. Ten okres panowania Rzymu był bardzo korzystny dla rozwoju regionu. Rozbudowano miasta i drogi, rozwinął się handel.

Miasto Jerash w tym właśnie czasie przeżyło swój największy rozkwit, stało się ważnym centrum handlowym i kulturalnym. Powstało tu wiele wspaniałych budowli: forum – owalny plac otoczony 56 kolumnami, teatr mogący pomieścić pięć tysięcy widzów, hipodrom do wyścigów rydwanów, gdzie mogło przybyć piętnaście tysięcy kibiców, świątynie Zeusa, Artemidy…

Kiedy w IV wieku n.e. Jordania przeszła pod kontrolę Bizancjum, Jerash nie utraciło swego znaczenia, a w VI wieku wzbogaciło się o kilka kościołów.

W VII wieku wkroczyły tu muzułmańskie armie kalifatu Umijadów, miasto nadal funkcjonowało, chociaż zmalało jego znaczenie.

Niestety rok 747 okazał się fatalny dla Jerash. Potężne trzęsienie ziemi doprowadziło do jego upadku. W gruzach legły liczne domy i świątynie. Jeszcze w średniowieczu, na krótko, zajmowane było przez krzyżowców, ale po ich odejściu zostało całkowicie opuszczone i popadło w zapomnienie.

Dopiero w roku 1806 to zapomniane miasto odnalazł niemiecki podróżnik Ulrich Jasper Seetzen. To jego odkrycie zapoczątkowało zainteresowanie archeologów i licznych podróżników.

* * *

W latach dwudziestych XX wieku rozpoczęły się w Jerash poważne prace archeologiczne, a współcześnie chyba wszystkie wycieczki przybywające do Jordanii przyjeżdżają tu obejrzeć te najwspanialej zachowane ruiny.

Przyjechałyśmy więc i my. Obejrzałyśmy ten owalny plac otoczony 56 kolumnami, z których każda wykonana jest z czterech bloków kamienia i uwieńczona koryncką głowicą. Plac łączy się harmonijnie z główną ulicą miasta – Cardo Maximus. Pozostał tu oryginalny bruk wyżłobiony kołami rydwanów i ciągnąca się w dal kolumnada. Tu kiedyś toczyło się życie miasta, stały domy, świątynie, fontanny… Odwiedzamy świetnie zachowany teatr.

* * *

Z Jerash już tylko 50 kilometrów do Ammanu – stolicy kraju, i tu słów parę o jego historii.

Amman to jedno z najstarszych nieprzerwanie zamieszkanych miast na świecie. Najstarszą i zarazem najważniejszą częścią miasta jest otoczona siedmioma wzgórzami dolina Wadi Amman. W 1974 roku podczas budowy drogi odnaleziono ślady osady sprzed około dziewięciu tysięcy lat. Osadę tę nazwano Ain Ghazal, co w języku arabskim oznacza „Źródło Gazeli".

W 1982 roku rozpoczęły się wykopaliska. Ich wynikiem, między innymi, było odnalezienie niezwykłych rzeźb wykonanych z wapienia, przedstawiających ludzkie postacie. Są to jedne z najstarszych znanych rzeźb na świecie.

W starożytności, od około XIII wieku p.n.e. do VIII wieku p.n.e., na terenach dzisiejszej Jordanii istniało Królestwo Ammonitów, ludu semickiego. Stolicą ich królestwa był Rabbat Ammon (obecnie Amman). Miasto zajmowało dolinę, a także otaczające ją wzgórza i było ważnym centrum politycznym, handlowym i kulturalnym.

Od 106 roku n.e. rozpoczyna się dla Rabbat Ammon okres rzymski. Miasto otrzymuje nową nazwę Filadelfia, zaczyna się jego przebudowa i rozbudowa w rzymskim stylu.

W roku 635 Filadelfia została zajęta przez Arabów i to oni nadali miastu nazwę Amman. Początkowo pod ich panowaniem miasto rozkwita, ale już w VIII wieku zaczyna się chylić ku upadkowi, by w końcu prawie przestać istnieć.

Nowe życie miastu przywróciło otwarcie w Ammanie w 1903 roku stacji kolejowej nowo powstającej linii z Damaszku do Medyny.

Po pierwszej wojnie światowej Amman przeszedł znaczące zmiany. W 1921 roku miasto zostało stolicą nowo utworzonego Emiratu Transjordanii pod brytyjskim protektoratem. W 1946 roku, po uzyskaniu przez Jordanię niepodległości, stał się stolicą niepodległego państwa.

* * *

W porównaniu z Jerash niewiele jest w Ammanie do zwiedzania. Największą atrakcją turystyczną jest cytadela znajdująca się na wzgórzu w centrum miasta, z ruinami świątyni Herkulesa i pałacu Umajjadów.

Spacerujemy po centrum Ammanu, mijamy Rzymski Teatr. W pobliżu teatru są schody, którymi wspinamy się do cytadeli. Piękny jest z tego wzgórza widok na miasto z powiewającą nad nim państwową flagą. Robię parę fotek, by uwiecznić tę panoramę. Odwiedzamy znajdujące się na terenie cytadeli Muzeum Archeologiczne Jordanii. Oglądamy umieszczone w gablotach te odnalezione rzeźby z Ain Ghazal; zabalsamowane głowy – relikwie z epoki brązu; stojące pod ścianami sarkofagi wykonane z terakoty i inne artefakty pochodzące z różnych okresów historii regionu.

Jutro wyruszamy w dalszą drogę w kierunku Palmiry – tajemniczego miasta ukrytego w skałach.

 Tę opowieść uzupełnioną galeriami zdjęć znajdziesz tu: 
https://qba13.pl/podroze-z-grazynka-jordania-jerash-i-amman/

Moje opowieści pochodzą z mego bloga www.qba13.pl   – „Opowieści z przeszłości”.
 Znalazły się też w ebookach