Muzealny salon dla Pań.

Sobota, 4 października 2025, Willa Caro, godz. 11.30

„Dwór bez służby jest jak zegar bez wskazówek – niby stoi, ale czasu nie pokaże.”
— Z dziennika Zofii z Krasińskich, 1874

Na salonowych portretach: one – wyniosłe, pewne siebie, z wachlarzem lub książką w dłoni. Dziedziczki. Panie na włościach. Niejednokrotnie idealizowane, niekiedy pogardzane – ale zawsze widoczne. Tymczasem tuż obok nich, często poza kadrem, istniały inne kobiety. Milczące bohaterki codzienności – rezydentki, służące, pokojówki, chłopki. Żyły w cieniu, ale to one dźwigały dwór na swoich barkach. Kim były kobiety, które – stojąc w cieniu dziedziczek – współtworzyły mikrokosmos ziemiańskiej posiadłości?

Już niebawem w naszym muzeum odbędzie się wykład, który odda głos właśnie im – kobietom cichym, zapomnianym, zapisanym w historii jedynie śladem atramentu na kartach rachunków, w marginaliach dzienników i urywkach korespondencji. Zaglądniemy do wnętrz dworów szlacheckich, od Galicji po Kresy, by poznać losy: 

„Pani Aniela u nas jak cień – nie przeszkadza, ale i nie cieszy. Trzeba ją mieć, bo stara i sama.” – pisała Maria z Kurnatowskich w liście do przyjaciółki

„Zosia znów się spóźniła z herbatą – nigdy nie nauczy się dworskiego porządku” - z dziennika Heleny z Działyńskich Radziwiłłowej, 1891

„Maryna, wiejska dziewczyna, wychowała wszystkie moje dzieci. Bez niej nie byłoby porządku ani spokoju” – pisała w 1873 r. Maria z Czartoryskich Lubomirska.

To nie tylko wykład – to podróż przez czas, warstwy społeczne i kobiece biografie. To zaproszenie do spojrzenia na polski dwór nie tylko przez pryzmat salonów i balów, ale także przez kuchenne wejścia, wiejskie ścieżki i ciche izby rezydentek. To opowieść o kobietach niewidzialnych – a jednak niezastąpionych.

Nowy cykl spotkań w gliwickim Muzeum zachwyci wszystkich, którzy pasjonują się modą, życiem i obyczajami XIX stulecia. Raz w miesiącu, w sobotnie przedpołudnia, zapraszamy do muzealnych wnętrz, gdzie porozmawiamy o życiu naszych prababek i przejrzymy się w ich oczach niczym w patynowanym zwierciadle, pełnym obrazów dawnej codzienności. Spotkania przygotowała i prowadzić będzie Justyna Domżalska-Mańka, która od 19 lat zajmuje się rekonstrukcją historyczną. Celem rekonstrukcji jest przedstawienie przeszłości w atrakcyjny, niekonwencjonalny i zrozumiały sposób. Rekonstruktorzy odtwarzają dawne stroje, broń, technologie oraz minione wydarzenia – bitwy, bale, dawne pikniki, turnieje rycerskie… I również podczas spotkań w ramach  „Muzealnego salonu dla Pań”  przeszłość znajdzie się przed nami na wyciągnięcie ręki. Prowadząca na każdym spotkaniu wystąpi w stroju nawiązującym do omawianego tematu. 

„Naszym cyklem spotkań pragniemy przybliżyć dawne dworskie życie, widziane z perspektywy kobiet – matek, żon, rezydentek, zubożałych szlachcianek, służących i kobiet z czworaków. Zanurzymy się w kufrze pełnym wspomnień o minionym życiu, zajrzymy do salonu i kuchni, przyjrzymy się szlacheckim obyczajom i modzie, wyjedziemy do leczniczych wód, poznamy towarzyskie konwenanse oraz zgłębimy tajemnice buduaru i alkowy” – mówi Justyna Domżalska-Mańka. Wstęp na spotkanie – wolny, liczba miejsc ograniczona.  Zapraszamy – także na Instagram prowadzącej, gdzie pisze o podróżach w czasie: https://www.instagram.com/karenina.garden/

Harmonogram spotkań

Sobota, 4 października 2025, Willa Caro, godz. 11.30

Nie tylko dziedziczka. Inne kobiety w ziemiańskim dworze – rezydentki, pokojówki, służące i chłopki 

Sobota, 8 listopada 2025, Willa Caro, godz. 11.30

W Wigilię Jędrzeja Świętego ujrzę oblubieńca swego. Rzecz o wróżbach i dworskiej alkowie

Sobota, 6 grudnia 2025, Willa Caro, godz. 11.30

Srebrne kule, szczupak z chrzanem i migdałowy król. Boże Narodzenie w ziemiańskim dworze 

Sobota, 4 października 2025, Willa Caro, godz. 11.30
Muzealny salon dla Pań. O modzie, życiu i obyczajach w XIX stuleciu
Spotkanie ósme: Nie tylko dziedziczka. Inne kobiety w ziemiańskim dworze – rezydentki, pokojówki, służące i chłopki

Prowadzenie: Justyna Domżalska-Mańka, rekonstruktorka historyczna

Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona 

Organizator: Muzeum w Gliwicach

Muzeum w Gliwicach

ul. Dolnych Wałów 8a

44-100 Gliwice

www.muzeum.gliwice.pl

Organizatorem Muzeum w Gliwicach jest Miasto Gliwice