Muzealny salon dla Pań.

Czy można zajrzeć w przyszłość w noc, gdy cień świecy drży na ścianie, wosk spływa złotym strumieniem, a przeszłość i przyszłość zdają się szeptać do siebie przez cienką zasłonę snu? 

Tak, jeśli jest to Noc św. Andrzeja - czas, kiedy panny wchodziły na najcieńszy z mostów między tym, co widzialne, a tym, co ukryte. 

Muzeum w Gliwicach zaprasza na wykład poświęcony dawnym praktykom wróżebnym związanym z Wigilią św. Andrzeja, gdy wróżby traktowano z powagą niemal religijną, a noc św. Andrzeja uchodziła za chwilę, w której zasłona między światem widzialnym a niewidzialnym stawała się niemal przezroczysta. 

Spotkanie to stanie się podróżą w głąb XIX wieku – w świat dworskiej alkowy i wiejskiej izby, gdzie woskowe figury, śnione obrazy i znaki codzienności odsłaniały to, co niewypowiedziane. Będzie to zarazem próba rekonstrukcji świata wyobrażeń i wierzeń, kształtujących życie prywatne oraz duchowe kobiet XIX wieku. 

Wykład ukaże andrzejkową tradycję w nowym świetle – jako zjawisko kulturowe, symboliczne i głęboko kobiece. Wspomnienia Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i Elizy Orzeszkowej pozwolą zajrzeć w duszę epoki – pełną tęsknot, powściągliwych emocji i cichego oczekiwania. O magii marzeń sennych pisała już Kunegunda Jasielska na początku XVIII wieku: 

„W wigilię świętego Andrzeja, 

Spełniona moja nadzieja, 

Bogdaj to się sprawdziło, 

Co mi się ongi śniło, 

Że z rąk ojca dobrodzieja 

Zostałam wydana 

Za pana Stefana. 

Bo też to galant cacany 

Wąs misternie wymuskany, 

Tak ułożona zgrabnie czupryna, 

Jakby za szatnego miał Kupidyna.” 

Wróżby, które z prostych wiejskich chat przenikały do dworskich alków, stawały się portalem do wnętrza kobiecej duszy – pełnej nadziei, marzeń i subtelnych znaków przeznaczenia. Spotkanie odkryje ich tajemniczą symbolikę i duchowy wymiar, łączący codzienność z niematerialnym światem. 

Wykład poprowadzi Justyna Domżalska-Mańka – rekonstruktorka historyczna, znawczyni życia, mody i obyczajów XIX wieku, w ramach cyklu „Muzealny salon dla Pań”.

Cykl spotkań w gliwickim Muzeum zachwyci wszystkich, którzy pasjonują się modą, życiem i obyczajami XIX stulecia. Raz w miesiącu, w sobotnie przedpołudnia, zapraszamy do muzealnych wnętrz, gdzie porozmawiamy o życiu naszych prababek i przejrzymy się w ich oczach niczym w patynowanym zwierciadle, pełnym obrazów dawnej codzienności. Spotkania przygotowała i prowadzić będzie Justyna Domżalska-Mańka, która od 19 lat zajmuje się rekonstrukcją historyczną. Celem rekonstrukcji jest przedstawienie przeszłości w atrakcyjny, niekonwencjonalny i zrozumiały sposób. Rekonstruktorzy odtwarzają dawne stroje, broń, technologie oraz minione wydarzenia – bitwy, bale, dawne pikniki, turnieje rycerskie… I również podczas spotkań w ramach  „Muzealnego salonu dla Pań”  przeszłość znajdzie się przed nami na wyciągnięcie ręki. Prowadząca na każdym spotkaniu wystąpi w stroju nawiązującym do omawianego tematu. 

„Naszym cyklem spotkań pragniemy przybliżyć dawne dworskie życie, widziane z perspektywy kobiet – matek, żon, rezydentek, zubożałych szlachcianek, służących i kobiet z czworaków. Zanurzymy się w kufrze pełnym wspomnień o minionym życiu, zajrzymy do salonu i kuchni, przyjrzymy się szlacheckim obyczajom i modzie, wyjedziemy do leczniczych wód, poznamy towarzyskie konwenanse oraz zgłębimy tajemnice buduaru i alkowy” – mówi Justyna Domżalska-Mańka. Wstęp na spotkanie – wolny, liczba miejsc ograniczona.  Zapraszamy – także na Instagram prowadzącej, gdzie pisze o podróżach w czasie: https://www.instagram.com/karenina.garden/

Harmonogram spotkań

Sobota, 8 listopada 2025, Willa Caro, godz. 11.30

W Wigilię Jędrzeja Świętego ujrzę oblubieńca swego. Rzecz o wróżbach i dworskiej alkowie

Sobota, 6 grudnia 2025, Willa Caro, godz. 11.30

Srebrne kule, szczupak z chrzanem i migdałowy król. Boże Narodzenie w ziemiańskim dworze 

Sobota, 8 listopada 2025, Willa Caro, godz. 11.30
Muzealny salon dla Pań. O modzie, życiu i obyczajach w XIX stuleciu
Spotkanie dziewiąte: W Wigilię Jędrzeja Świętego ujrzę oblubieńca swego. Rzecz o wróżbach i dworskiej alkowie

Prowadzenie: Justyna Domżalska-Mańka, rekonstruktorka historyczna

Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona 

Organizator: Muzeum w Gliwicach

Muzeum w Gliwicach

ul. Dolnych Wałów 8a

44-100 Gliwice

www.muzeum.gliwice.pl

Organizatorem Muzeum w Gliwicach jest Miasto Gliwice