Islandia – opowieść czwarta. Gejzer i dwa wodospady

W kolejnym dniu naszej islandzkiej przygody jedziemy obejrzeć wodospad Gullfoss (Złoty wodospad) odległy około 80 kilometrów od naszej siedziby.

Ten wodospad to jedna z największych atrakcji turystycznych Islandii. Usytuowany na trasie rzeki Hvítá (pol. Białej Rzeki), wypływającej z lodowcowego jeziora Hvítárvatn. Jego wyjątkowość to dwupoziomowa kaskada. Najpierw woda spada z wysokości 11 metrów, by napotkać kolejny stopień i tu niemal pionowo runąć w dół na 21 metrów, po czym wpaść do kanionu Gullfossgjúfur o ścianach sięgających 70 metrów.

Latem przez Gullfoss przepływa 140 m³ wody na sekundę, a w czasie roztopów ta wartość może wzrosnąć nawet dwudziestokrotnie. Ta szybkość przepływu powoduje powstawanie nad wodospadem potężnej mgły. W dni słoneczne, w tej mgle nad Gullfoss, często pojawiają się tęcze. Jedna z teorii mówi, że to właśnie dzięki tej tęczy wodospad zyskał swoją nazwę.

Druga opowieść o pochodzeniu nazwy wiąże się z legendą. Jakoby pewien pracowity rolnik całe życie zbierał złoto i inne kosztowności. Gromadził je skrzętnie w kuferku. Kiedy zbliżył się do kresu swoich dni, wrzucił swój skarb do wodospadu, by nikt nie mógł go odziedziczyć.

Niestety, gdy dotarliśmy do Gullfoss, nie było słońca i nie było nam dane zobaczyć złotej tęczy. Mimo jej braku widok był wspaniały. Starałam się uwiecznić go na moich zdjęciach choćby w przybliżeniu.

Przy parkingu znajdującym się w pobliżu wodospadu powstała restauracja z kawiarnią i duży sklep z pamiątkami i islandzkim rękodziełem. Na rozmaitych wieszakach rozwieszono ogromne ilości kolorowych skarpet, czapek, rękawiczek i sweterków. Islandia słynie ze swoich wyrobów rękodzielniczych z owczej wełny.

* * *

Na początku XX wieku powstał pomysł wykorzystania energii wodospadu i zbudowania tu elektrowni wodnej. W 1907 roku z ofertą zakupu terenów wokół wodospadu wystąpiła angielska firma. Ówczesny właściciel tych ziem, Tómas Tómasson, odpowiedział, że „nie ma zamiaru sprzedawać przyjaciela”. O ochronę wodospadu, tego cudu natury, w późniejszych latach walczyła, z ogromną determinacją, jego córka Sigríður Tómasdóttir.

W 1979 roku islandzki rząd stworzył w tym miejscu rezerwat przyrody. Ścieżkę prowadzącą do wodospadu nazwano imieniem Sigríður.

Gejzer Strokkur

Drugim punktem programu tego dnia był gejzer Strokkur – jedna z najbardziej widowiskowych atrakcji Islandii. Strokkur jest położony w dolinie Haukadalur, jednym z najaktywniejszych obszarów geotermalnych Islandii, w pobliżu słynnego gejzera Geysir.

Geysir był jednym z pierwszych opisanych w historii gejzerów i to od jego nazwy pochodzi słowo „gejzer”. Był bardzo aktywny jeszcze w XIX wieku, a jego erupcje sięgały nawet 170 metrów. Obecnie budzi się bardzo rzadko. W tej sytuacji Strokkur stał się bohaterem tej okolicy.

Strokkur jest szczególnie przyjazny turystom ze względu na regularność i częstotliwość wybuchów. Co 5-10 minut wyrzuca on słup gorącej wody na wysokość 15 do 30 metrów. To jeden z najbardziej aktywnych gejzerów na świecie.

Gejzery takie jak Strokkur są na świecie rzadkością. By powstał gejzer, muszą być spełnione jednocześnie określone warunki.

• Podziemne źródło wody.
• Ciepło z wnętrza ziemi. Magma musi znajdować się tak blisko powierzchni ziemi, żeby rozgrzane skały mogły doprowadzić wodę do temperatury 100⁰. Woda nie wrze, bo jest pod wysokim ciśnieniem.
• Specjalna struktura geologiczna. Wąskie kanały i komory w skale, by woda nie miała szans rozlać się, zamieniając się w ciepłe źródło. Kiedy ciśnienie osiąga punkt krytyczny, część wody zamienia się w parę i gwałtownie wypycha wodę z kanałów na powierzchnię.  

Strokkur zasilany jest wodą z lodowca Langjökull (drugiego co do wielkości lodowca w kraju). Cały otaczający go obszar geotermalny jest pełen fumaroli i gorących źródeł.

Fumarole to naturalne otwory w ziemi, dziury lub pęknięcia, przez które wydobywają się gazy wulkaniczne i para wodna. Wyglądają jak dymiące szczeliny. Mówi się, że fumarole to „oddechy Ziemi”, a gejzery to „wulkaniczne fontanny”.

Nigdy wcześniej nie interesowałam się gejzerami. Wiedziałam, że istnieją, ale nie miałam pojęcia, jaki to skomplikowany mechanizm powoduje gwałtowne wydobywanie się z podziemi gorącej wody.

* * *

Zostawiamy samochód na zatłoczonym parkingu i wyruszamy ścieżką ku gejzerowi. Z dala widać ludzi stojących w wielkim kręgu w obłokach opadającej pary. Zbliżamy się do tego kręgu i właśnie następuje erupcja. Woda gwałtownie pędzi ku górze, po kilu sekundach opada, tworzy się większa kałuża zmniejszająca się powolnie. Woda znika w porowatej lawowej skale otaczającej gejzer. Wraca do podziemnych źródeł.

Jest chmurno i zaczyna padać deszcz. Asia i Rett zawracają do samochodu, oni już tu byli przy swoich poprzednich wizytach na Islandii. Dołącza do nich Andrzejek. Żanetta postanawia obejść gejzer bezpieczną dróżką wytyczoną dla turystów. Wyruszam z nią.

Teren jest płaski, bez drzew, tylko niska roślinność i skały. Ziemia popękana, parująca. Wkrótce nowa erupcja. Tym razem jesteśmy znacznie bliżej.

Deszcz pada coraz większy, ale warto było zmoknąć, przejść tą dróżką i zobaczyć to kolejne widowisko.

Z wrażenia nie mogłyśmy odnaleźć naszego samochodu. Na szczęście są telefony komórkowe. Okazało się, że pomyliłyśmy parkingi.

Kolacja w Rangá Restaurant

Tego popołudnia zaplanowana była uroczysta kolacja w restauracji poleconej nam przez Gabora (naszego opiekuna z ramienia biura wynajmującego nam dom). Gabor osobiście załatwił nam rezerwację.

„Rangá Restaurant” w hotelu Ranga to jedna z najlepszych restauracji w południowej Islandii. Hotel Ranga usytuowany na rozległych pustkowiach w pobliżu miasteczka Hella zimą staje się wielką atrakcją turystyczną. To idealne miejsce do obserwacji zorzy polarnej i gwiazd. Z okien restauracji widok na te pustkowia, na płynącą w pobliżu rzekę Ranga (to od niej nazwa hotelu) oraz na majestatyczny wulkan Eyjafjallajökull widniejący w oddali.

Na hotelowym parkingu sporo samochodów. W hotelowej recepcji wita nas Hrammur – biały niedźwiedź stojący przy wejściu do restauracji. Ogromna rzeźba wykonana z żywicy syntetycznej miała być tylko elementem dekoracyjnym, ale szybko stała się ikoną hotelu, niemal jego znakiem rozpoznawczym.

Na Islandii niema białych niedźwiedzi. Czasem przypływa tu jakiś na krze, ale ginie nie mogąc znaleźć pożywienia. Hrammur jest jedynym niedźwiedziem, któremu udało się tu pozostać.

Zasiedliśmy przy wskazanym stoliku. Kelner Polak przynosi kartę dań. Doradza co warto spróbować z proponowanych tu specjałów. W tej restauracji pracuje trzech kelnerów Polaków. Jedzenie i obsługa były wspaniałe.

Wodospad Aegissidufoss (Ægissíðufoss) koło Hella

W drodze powrotnej obejrzeliśmy jeszcze jeden wodospad – Aegissidufoss, położony zaledwie kilka kilometrów od miasteczka Hella, na rzece Ytri-Rangá.

Nie imponuje on wysokością, ale rozciąga się na całą szerokość rzeki, tworząc malowniczą kaskadę. Wokół zielone łąki pełne kolorowych kwiatków. Panuje tu cisza i spokój. Nie spotykamy żadnych turystów, jedynie brzegiem rzeki wędruje dwóch rybaków.

Ytri-Rangá jest jedną z najlepszych rzek łososiowych w kraju. Rocznie łowi się tu nawet 7 tysięcy sztuk. Przy wodospadzie znajduje się drabina dla ryb, umożliwiająca migrację łososi w górę rzeki.

Piękne to było zakończenie intensywnego dnia, tym bardziej że po południu rozstąpiły się chmury i nieśmiało zaświeciło słońce.

Tę opowieść uzupełnioną moimi fotografiami znajdziesz tu:
https://qba13.pl/islandia-opowiesc-czwarta-gejzer-i-dwa-wodospady/

Moje opowieści pochodzą z mego bloga www.qba13.pl   – „Opowieści z przeszłości”.
Znalazły się też w ebookach „Opowiastki szare i kolorowe” na Legimi – (szukaj pod Bukowczyk).
W niewielkim nakładzie są też w wersji papierowej na allegro – (szukaj: krista_777).